Hukuki Değerlendirme Konut Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Editörün Notu:
Aslında burda yer alan maddelerin tamamı mimar ve mühendisler için de tasarım kriterleri yanısıra uygulama aşamasında ve detay çözümünde dikkat edilmesi gerekenleri “herkesin anlayacağı dilde” anlatır niteliktedir.
Aklınızda takılan konular için sitemizin “Danışmanlık” bölümünden yararlanabilirsiniz..
#Konutun tapusu var mı? (Tapunun tek kişi üzerine ya da çok ortaklı olup olmadığını; kullanım hakkı -intifa- durumunu öğreniniz)
# Konut üzerinde ipotek yada haciz kararı var mı?
# Binanın yönetim planını incelediniz mi?
# Binanın kat mülkiyeti ve kat irtifakı özelliklerini öğrendiniz mi? (Kat Mülkiyeti Kanunu’nda apartman dairesi ‘bağımsız bölüm’ olarak adlandırılmaktadır. Binanın hangi bölümlerinin ‘ortak alan’, hangi bölümlerinin ‘eklenti’, hangi bölümlerinin ‘bağımsız bölüm’ olduğunu; her bağımsız bölüme ne kadar ‘arsa payı’ düştüğünü öğreniniz)
# Binanın yapım ruhsatı var mı? (Bir binanın ruhsatının olması, binada yer alan bağımsız konut bölümlerinin de ruhsatı olduğu anlamına gelmemektedir! Tapudaki projeye ve açıklamalara uygunluk konusunda dikkatli olunuz)
# Binanın kullanım izni var mı? (Bina inşa halindeyse kullanım izni almaya uygun olduğundan emin olunuz)
# Binanın elektrik ve su için konut kullanımına geçiş yapılmış mı?
# Binanın ticari amaçlar için ayrılmış dükkan, depo gibi bölümleri varsa bunların kullanım amaçları belirlenmiş mi?
# İçinde kiracı oturan bir konut alıyorsanız kira kontratını incelediniz mi?
Ekonomik Değerlendirme
# Konut zemin sağlamlığı, bitmişlik düzeyi, yaşı, tapu durumu, ruhsatı, kullanım izni, kaçak ekler olup olmaması vb. açılardan banka kredisi alma koşullarını sağlıyor mu?
# Çeşitli bankaların koşullarını öğrenerek vade, aylık ödeme miktarı, toplam ödeme, kredi süresi vb. açılardan karşılaştırdınız mı? (Faiz ödemelerinin sizi ileriki yıllarda güç durumda bırakmayacağından emin olunuz)
# Konutun bulunduğu bölgedeki ortalama kira getirisi sizin için kabul edilebilir düzeyde mi? (Komşularınıza ve yakın çevredeki emlakçılara danışınız)
# Konutta tadilat, bakım, onarım ve yenileme gerektiren bölümlerin ve cihazların bütçenize etkisini dikkate aldınız mı?
# Konutun bulunduğu çevredeki ortalama yaşama giderleri yaşam standartlarınızdan ödün vermenizi gerektiriyor mu?
# Konutun geçmiş yıllara ait ısıtma/soğutma giderleri sizin için kabul edilebilir düzeyde mi? (Komşularınızdan geçmiş yıllara ait faturaları edinerek fikir sahibi olabilirsiniz. Yüksek bir ısınma gideri, konutta yeterli ısı yalıtımı bulunmadığı anlamına gelebilir)
# Konutun ortalama aidat giderleri sizin için kabul edilebilir düzeyde mi? (Ortak alanların giderlerine katılım payının nasıl hesaplandığını öğreniniz)
# İnşa halinde bir konut satın alıyorsanız satıcının güvenilirliği, mali durumu ve geçmişte sattığı konutlar konusunda bilgi edindiniz mi? (Konutun size taahhüt edilen süre, maliyet ve kalite koşullarını sağlayacağından emin misiniz?)
# Konutun geçmiş yıllara ait ödenmemiş emlak vergisi vb. borçları olup olmadığını öğrendiniz mi?
# Konuttaki sabit elektrikli, elektronik, mekanik cihazlar bozulduğu taktirde kolaylıkla yenileyebilir ya da bakımını yaptırabilir misiniz? (Bu tür cihazların garanti belgelerini istemeyi unutmayınız)
Genel mimari özellikler Konut Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
# Binanın onaylı bir mimari projesi var mı?
# Binada, sonradan, orijinal mimari projesinde olmayan değişiklikler yapılmış mı? (Yapılmışsa bu tür değişikliklerin nedenini öğreniniz)
# Binanın görünüşü ve iç mekanlar estetik bakımından sizi tatmin ediyor mu?
# Konut bugünkü ihtiyaçlarınızın yanısıra yakın gelecekteki ihtiyaçlarınızı karşılamaya da uygun mu? Konut planı, bu vb. bir durumda yeni düzenlemeler yapmanıza izin veriyor mu? (Örneğin ailenize yeni bireyler katılması olasılığını dikkate alınız)
# Konut engelli ya da yaşlı bir insanın kullanımı için uygun mu? (Örneğin merdivenlerin, merdiven sahanlıklarının, koridor genişliklerinin ve diğer ilgili mekanların tekerlekli bir sandalyenin giriş/dönüş yapmasına uygun olduğundan emin olunuz)
# Zamanınızın çoğunu geçirdiğiniz mekanlar yeterince gün ışığı alıyor mu? (Örneğin, gün ortasında yapay aydınlatma kullanmadan oturabiliyor musunuz?)
# Binanın ortak mekanlarındaki asansör, jeneratör vb. cihazların gürültüsü uyumanıza/çalışmanıza engel oluyor mu?
# Konuttaki oda sayısı ihtiyaçlarınızı karşılamaya yeterli mi?
# Konut planı mobilyalarınızı yerleştirmenize uygun mu? (Odaların büyüklüğünün ve duvarlardaki girintilerin/çıkıntıların mobilyalarınızı yerleştirmeniz açısından sorun yaratmayacağından emin olunuz)
# Konuttaki banyo/WC sayısı ihtiyaçlarınızı karşılamaya yeterli mi?
# Banyo/WC engelli ya da yaşlı bir insan tarafından kullanılmaya uygun mu?
# Konut içindeki sandık odası, dolap vb. alanların sayısı ve büyüklüğü ihtiyaçlarınızı karşılamaya yeterli mi?
# Bina beş kattan daha yüksek ise asansör var mı? (Güncel yönetmelikler beş katın üzerindeki binalarda asansör yapılmasını zorunlu kılmaktadır)
# Asansör acil bir durumda sedye, tekerlekli sandalye gibi araçların kullanımı açısından uygun mu?
# Konutta çöp bacası var mı?
# Balkon ve merdiven korkulukları tehlike oluşturuyor mu? (Örneğin, korkulukların araları küçük çocukların geçmesine izin veriyor mu? Çocuklar tarafından bir merdiven gibi kullanılabilir mi? Korkuluk yüksekliği 90 cm’den az mı?)
# Bina girişinde gerekli durumlarda kullanılmak üzere bir rampa var mı?
# Bina girişinde kar, yağmur, rüzgâr gibi dış etkilerden korunmanız için saçak ve rüzgârlık düşünülmüş mü?
# Bina girişi gece yarısı korkmadan içeri girebileceğiniz ve kötü niyetli yabancıları caydıracak biçimde tasarlanmış ve aydınlatılmış mı?
# Binada güncel yönetmeliklere uygun bir sığınak mekanı var mı?
# Konut-dışı depolama alanları var mı? (Örneğin bodrum katta depolama amacı ile ayrılan bir bölüm var mı?)
# Bodrumun giriş ve çıkışları kontrollü mü? (Örneğin, bodruma bıraktığınız eşyaların güvenliğinden emin olabiliyor musunuz?)
# Su, elektrik ve gaz sayacı gibi cihazlara kolay erişilebiliyor mu?
# Binanın bahçe düzenlemesi yapılmış mı?
# Binanın güvenli ve yeterli bir otoparkı/garajı var mı? (Örneğin, yabancı araçların parketmesini engelleyecek önlemler alınmış mı?)
# Otoparkta/garajda yeterli bir aydınlatma sistemi var mı?
# Binada çocukların güvenli bir biçimde oynayabilecekleri, bina sakinleri ile biraraya gelinebilecek ortak mekanlar var mı?
Bina çevresi: Konut Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
# Binanın önüne park edilen araçlar sizin için sorun yaratıyor mu? (Örneğin, gün ışığından yararlanmanızı engelliyor ya da gürültü oluşturuyor mu?)
# Komşu binalarya da binanın çevresindeki doğal engeller konutun güneş ışığından yeterince yararlanmasını engelliyor mu?
# Kamusal alanlar ile binaya ait alanlar birbirinden ayrılmış mı?
# Ziyaretçilerinizin araçlarını park edebileceği bir otopark var mı?
# Toplu taşıma araçlarına makul bir sürede erişebiliyor musunuz?
# Yakın çevrede çocuklarınızın vakit geçirebileceği oyun alanları var mı?
# Konutun manzarası var mı?
# Konutun manzarasının ileride kapanma olasılığı var mı?
# Yakın çevrede vakit geçirebileceğiniz yeşil alanlar var mı?
# Alışveriş merkezlerine kolaylıkla erişilebiliyor mu?
# Konut ve varsa çocuğun eğitim göreceği okul arasındaki mesafe uygun mu?
# Konut ve işyeriniz arasındaki mesafe uygun mu?
# Sağlık hizmetlerine kolay erişilebiliyor mu?
# Sinema, tiyatro vb. gibi kültür hizmetlerine kolaylıkla erişilebiliyor mu?
# Posta/kargo hizmetlerine kolayca erişilebiliyor mu?
# Acil bir durumda itfaiye ve ambulans araçları konuta kolay erişebilir mi?
# Binanın çöp depolama alanları sokaktan geçen insanların ya da komşularınızın göz zevkini bozuyor mu?
# Bina hırsızlık olaylarına karşı güvenli mi? (Binanın bulunduğu bölgedeki suç oranları hakkında bilgi edininiz)
# Bina çevresindeki kaldırımlar düzgün ve sağlam mı?
# Bina çevresindeki yağmur ve atık suları kendiliğinden kolaylıkla uzaklaşıyor mu?
# Binanın yakın çevresinde insan sağlığını etkileyebilecek yüksek gerilim hattı vb. unsurlar var mı?
# Yakın çevrede otoyol, havaalanı, endüstriyel üretim tesisleri gibi gürültü ya da kirlilik kaynakları var mı?
Taşıyıcı sistem ve deprem dayanımı Konut Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
# Binanın onaylı bir taşıyıcı sistem projesi var mı?
# Binanın mevcut taşıyıcı sistemi ile projelendirilmesinde öngörülen taşıyıcı sistemi arasında farklar var mı?
# Binanın deprem-güvenliliği konusunda bilgi edindiniz mi? (Binayı bir uzmana inceleterek taşıyıcı sistemin ‘düzenliliği’ ve deprem dayanımını etkileyen diğer özellikleri konusunda bilgi edininiz. Binadaki çıkmalar, sonradan müdahele ile açılan boşluklar, kaldırılan duvarlar, bodrum katı olup olmaması, hazır beton kullanımı, suya karşı alınan önlemler, çevredeki diğer binaların durumu vb. pek çok unsur binanın deprem güvenliliğini olumlu/olumsuz yönde etkileyecektir)
# Bina yürürlükteki deprem yönetmeliğine uygun olarak inşa edilmiş mi?
# Binanın taşıyıcı sisteminde daha önce onarım yapıldığına ilişkin izler var mı? (Onarım yapıldıysa nedenlerini ve onarımın sonuçlarını öğreniniz).
# Binanın zemin koşulları konusunda bilgi edindiniz mi? (Binanın zemin raporu varsa, bununla bir uzmana danışınız)
# Binanın yapımı sırasında çekilmiş video görüntüleri/fotoğraflar var mı? (Binanın taşıyıcı sistemi hakkında uzmanlara sorular yöneltmenizi kolaylaştırabilir)
# Temellerde su yalıtımı yapılmış mı?
Mutfak ve banyolar
# Banyo / mutfak doğal ışık alıyor mu?
# Banyo / mutfak kolaylıkla havalandırılabiliyor mu?
# Mutfak ölçüleri ihtiyacınıza uygun mu?
# Mutfakta ve banyoda bulaşık makinesi, çamaşır makinesi vb. elektrikli cihazların yerleştirilebilmesi için yeterli ve uygun alan bırakılmış mı?
# Mutfakta ve banyoda bulaşık makinesi, çamaşır makinesi vb. cihazlar için tesisat bağlantıları var mı?
# Banyo ve mutfaktaki mekanik, elektrikli, elektronik sabit cihazlar çalışıyor mu?
# Mutfakta sıcak su tesisatı var mı?
# Binanın ısıtma sistemi sürekli sıcak su sağlıyor mu?
# Banyo ve mutfaktaki musluk ve bataryalar çalışıyor mu?
# Sıcak su musluk ve bataryalara makul bir sürede ulaşıyor mu?
# Banyo ve mutfak dolapları ihtiyaçlarınız için yeterli mi?
# Banyo ve mutfak dolaplarının yüksekliği kullanımınız için uygun mu?
# Lavabo, küvet, duş teknesi gibi donatılarda çatlama, kırılma ya da su sızıntısı var mı?
Duvarlar, tavanlar ve döşemeler
# Binanın dış duvarlarına ve gereken durumlarda döşemelerine ısı yalıtımı yapılmış mı? (Örneğin, duvarlarda görülen siyah lekeler, küf vb. sorunlar su ve ısı yalıtımı yapılmadığını gösterir)
# Binadaki ses yalıtımı düzeyi yeterli mi? (Komşuların sesini işitmeden oturabiliyor musunuz?)
# Dışarıdan gelen çevre gürültüsü rahatsızlık veriyor mu?
# Gerekli yerlerde su yalıtımı yapılmış mı? (Özellikle bodrum katta su yalıtımı yapılmaması binanın taşıyıcı sistemine zarar verebilir)
# Duvar, tavan ve döşemelerde çatlama, dökülme, kabarma, küflenme, solma vb. problemler var mı?
# Balkon, teras gibi mekanların döşemeleri suyun kolaylıkla uzaklaşmasına uygun mu?
# Döşeme kaplamaları kolay temizlenebiliyor mu?
# Banyo ve mutfak döşemeleri kaymaya karşı güvenli mi?
# Süpürgeliklerin döşemeler ve duvarlar ile birleşim yerlerinde açılma, ayrılma vb. sorunlar var mı?
# Farklı döşeme malzemeleri ile kaplanmış mekanlar arasındaki geçişler için özel çözümler düşünülmüş mü?
Kapılar ve pencereler
# Kapı genişlikleri yeterli mi? (Mobilyaların ve beyaz eşyaların rahatlıkla sokulup çıkarılabileceğinden emin olunuz)
# Kapı ve pencere boyutları ve sayıları gün ışığından yeterince yararlanmanız için uygun mu?
# Kapı ve pencereler düzgün bir biçimde çalışıyor mu?
# Kapı ve pencere aksamı tam mı?
# Kapı ve pencerelerde ısı yalıtımı var mı?
# Kapı ve pencerelerde ses yalıtımı var mı?
# Kapılarda, pencerelerde, eşik ve denizliklerde su ve rutubet kaynaklı bozulmalar var mı?
# Pencerelerden ve dış cepheye açılan kapılardan (balkon kapısı, sokak kapısı vb.) su sızıntısı olduğuna dair izler görüyor musunuz?
# Pencere ve denizliklerin birleşim yerlerinde kırılma/çatlama/ayrılma vb. sorunlar var mı?
# Pencereler dışarıdan kolaylıkla temizlenebiliyor mu?
Çatılar ve bodrum katları Konut Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
# Çatıda su yalıtımı yapılmış mı?
# Çatıda ısı yalıtımı yapılmış mı?
# Çatı kaplamalarında kırık, yırtık vb. hasarlar var mı? (Çatının en son ne zaman bakım onarım gördüğünü öğreniniz)
# Bodrum kata ısıtma sistemi vd. sistemlerle ilgili cihazlar yerleştirilmişse, bu cihazların yerleştirilme biçiminin standartlara uygun olup olmadığını öğrendiniz mi?
# Bodrum kat kolaylıkla havalandırılabiliyor mu?
# Çatının ve bodrum katının performansı konusunda fikir sahibi olmak için yağmurlu bir günün ardından konutu ziyaret ettiniz mi?
Elektrik, telefon ve aydınlatma sistemi Konut Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
# Elektrik sistemi sahip olduğunuz elektrikli cihazların yükünü kaldıracak kapasitede mi?
# Konut mekanlarını dolaşarak ihtiyaçlarınızı karşılayabilecek sayıda ve uygun yerlerde priz, anahtar ve aydınlatma sortisi olup olmadığını kontrol ettiniz mi? (Örneğin, elektrikli cihazlarınızı uzatma kablolarına gereksinim duymaksızın kullanabiliyor musunuz?)
# Prizler, anahtarlar ve aydınlatma elemanları çalışıyor mu?
# Mekanlardaki prizleri ve aydınlatma elemanlarını kontrol eden sigortalar ayrı ayrı düzenlenmiş mi?
# Elektrik kablolarının ve prizlerin özellikle çocuklar için tehlike oluşturmaması için önlem alınmış mı? (Örneğin kapakları ya da kilitleri var mı?)
# Elektrik tesisatının topraklaması yapılmış mı?
# Prizler ve anahtarlar uygun yerlere ve görüntü kirliliği yaratmayacak biçimde yerleştirilmiş mi?
# Yaşlı ya da engelli kullanıcılar priz, anahtar vb. elemanlara kolaylıkla erişebiliyor mu? (Örneğin, yerden yükseklikleri uygun mu?)
# Banyo ve mutfak gibi ıslak mekanlarda prizler suya ve su buharına karşı korumalı mı?
# Mekanlardaki anahtarlar kapı girişlerine yakın mı?
# Konut mekanlarında birden fazla aydınlatma elemanı varsa, kademeli olarak kullanarak enerji tasarrufu yapabiliyor musunuz? (Örneğin, pencereden uzak konumdaki aydınlatma elemanlarını bağımsız olarak kullanabiliyor musunuz?)
# Konut içinde telefon hattı var mı?
# Kablolu TV hattı var mı?
# Konut içinde bilgisayar vb. cihazlar için uygun sayıda ve yerlerde veri kabloları döşenmiş mi?
# Kapı zili, düofon ve kamera gibi cihazlar çalışıyor mu?
# Binanın ortak mekanlarındaki aydınlatma sisteminde enerji tasarrufu sağlayacak ya da güvenliği artırmak için yararlı olabilecek önlemler alınmış mı? (Örneğin hareket detektörleri vb. cihazlar var mı?)
# Konut dışında bahçe ve balkon gibi mekanlarda kullanılabilecek elektrikli cihazlar için priz var mı?
# Konut dışındaki aydınlatma elemanları konut içinden kontrol edilebiliyor mu? (Örneğin, merdiven sahanlığını kapıyı açmadan aydınlatabiliyor musunuz?)
# Konutta jeneratör var mı?
# Binada ya da bina çevresinde yıldırım düşmesine karşı önlem alınmış mı?
Isıtma-soğutma-havalandırma sistemi
# Binanız yeni yapılmışsa, ısı ihtiyacı kimlik belgesi var mı? (Bu belge ısınma için ne kadar yakıt tüketeceğiniz ve binanızın ısı yalıtımı konusunda size fikir verir.)
# Isıtma sisteminin türünü (merkezi/münferit) ve ısıtmada kullanılan yakıt türünü (gaz, kömür, elektrik vd.) öğrendiniz mi?
# Binanın Isıtma sisteminde kullanılan yakıt türüne bağlı olarak (katı ya da sıvı yakıt) yakıtın güvenli bir biçimde depolanabileceği bir alan düşünülmüş mü?
# Boyler, klima, kombi vb. cihazlar çalışıyor mu?
# Binanın ısıtma-havalandırma-soğutma sisteminin en son ne zaman bakım-onarım-yenileme geçirdiğini öğrendiniz mi? (Binanın ısıtma sisteminde gerekli güvenlik önlemlerinin alındığından emin olunuz)
# Binada ısıtma/havalandırma/soğutma amacı ile güneş vd. alternatif enerji kaynaklarından yararlanılıyor mu?
# Isıtma/havalandırma/soğutma sistemi konutun farklı mekanlarında kademeli olarak devreye sokulabilecek biçimde tasarlanmış mı? (Örneğin, konutun yalnızca seçilen mekanları ısıtılabiliyor mu?)
# Binanın ısıtma-havalandırma-soğutma sisteminin geçmiş yıllardaki performansı konusunda bilgi edindiniz mi?
# Isıtma sisteminde kullanılan boru ve kanallar yalıtılmış mı?
Sıhhi tesisat
# Binanın sıhhi tesisatının en son ne zaman bakım-onarım-yenileme geçirdiğini öğrendiniz mi?
# Açıktaki borularda çatlama, çürüme, su sızıntısı, yalıtımla ilgili vb. sorunlar var mı? (Tesisat borularında gerekli ısı yalıtımı önlemlerinin alındığından emin olunuz)
# Eviye altındaki dolapları açarak borularda su sızıntısı olup olmadığını kontrol ettiniz mi?
# Banyoda ve mutfakta su basıncının yeterli olup olmadığını kontrol ettiniz mi? (Muslukları aynı anda açarak ve tuvalet sifonunu çekerek su basıncını kontrol ediniz)
# Banyo ve mutfaklarda boru tesisatındaki sorunlardan kaynaklanan kötü kokular var mı? (Tesisatın havalandırıldığından emin olunuz)
# Boru tesisatı kullanıldığında aşırı gürültüye neden oluyor mu?
# Binada su deposu var mı? (Kapasitesini ve hangi sıklıkla temizlendiğini öğreniniz)
Yangın güvenliği Konut Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
# Binada yangın merdiveni var mı? (Yangın merdiveninin güncel yönetmeliklere uygun olduğundan emin olunuz)
# Yangın merdiveni acil bir durumda hızla bina dışına çıkmanıza izin verecek biçimde konumlandırılmış mı? (Acil bir durumda yangın merdivenine makul bir sürede ulaşabiliyor musunuz?)
# Yangın merdiveni ve çevre duvarları, acil bir durumda bina dışına çıkmanız için size süre kazandıracak biçimde uygun ve dayanıklı malzemelerle inşa edilmiş mi?
# Bina içinde yangın detektörleri var mı?
# Bina içinde otomatik sprinkler (su püskürten yangın söndürücüler) var mı?
# Binada ısıtma sisteminin türüne bağlı olarak yangın riskini azaltacak önlemler alınmış mı? (Örneğin, doğalgaz sızıntısını algılayan detektörler var mı? Konutta yakın zamanda baca temizliği yapılmış mı?)
# Tesisatın duvarları, döşemeleri ve tavanları deldiği noktalar alev ve dumanın yayılmasını yavaşlatacak malzemeler ile kapatılmış mı?
# Yangın merdivenine açılan kapılar kaçış yönüne doğru iterek açılacak biçimde inşa edilmiş mi?
# Yangın merdivenine açılan kapılar otomatik olarak arkanızdan kapanıyor mu?
# Acil bir durumda yangın kaçış yolları otomatik olarak aydınlatılıyor mu?
# Yangın merdivenlerinin kenarlarında güvenli küpeşte veya korkuluk yapılmış mı?
# Pencere genişlikleri yangın merdivenine ya da bina çıkışına ulaşamadığınız durumda itfaiye tarafından pencereden kurtarılmanıza uygun mu?
# Yangının bina içinde yayılmasını yavaşlatmak üzere bina içinde bölümler oluşturulmuş mu?
# Binada önceden kaydedilmiş yardım çağrısını yangın anında otomatik olarak itfaiyeye ileten bir telefon arama cihazı var mı?
Kaynak: yapi.com.tr
