Daha önce bu köşeden lojmanlarla ilgili sıkıntıları olabildiğince açık bir şekilde açıkladık ve önerilerimizi sıraladık ama ilgililer oralı dahi olmadı.
Evi olduğu halde lojmanda oturup da evini kiraya verenden tutun da kurumunun lojmanı olduğu halde beğenmediği için lojman kiralattırana veya kendisine çıkan lojmanı başkasına verene kadar birçok olumsuzluğu bu köşeden açıkladık ama kimseden ses çıkmadı. Lojmanlarda çalıştırılacak kapıcıların yükü fazla bulunduğu için hizmetli ve diğer kamu personeli istihdamı ise vakayı adiyeden olmuştur.
Düşük ücretli memurlara böyle imkanlar sunulmadığı için yüksek ücretli memura verilen kiralık lojmanlar veya görev tahsisli lojmanlar bir nevi örtülü yardım yerine geçmektedir. Bu yardım özellikle de görev tahsisli lojmanlarda oturma hakkı olanlar için çantada kekliktir. Şu hususu da belirtmek isteriz ki en az değişikliğe uğrayan mevzuat Kamu Konutları Yönetmeliği‘dir. Acaba gerçekten değişikliğe ihtiyaç mı yok yoksa herkes halinden çok mu memnun?
HANGİ MEMURLAR İÇİN KONUT KİRALANABİLİR?
Kamu Konutları Yönetmeliği’nin Kiralama Suretiyle Konut Sağlanması başlıklı 4’üncü maddesinde hangi statüdeki personel için konut kiralanabileceği açıklanmıştır. Bunlardan en dikkat çekeni ise bütçelerinde yeterli ödeneğin bulunması kaydıyla, bağlı ve ilgili bulunulan Bakanlığın teklifi, Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nın uygun görüşü üzerine Başbakanlık’tan izin alınması suretiyle kamu kurum ve kuruluşlarının diğer personeli, için konut kiralananlardır. Konut kiralama imkanı olmasına rağmen milletvekilleri için fiilen konut kiralanmamaktadır.
2017 YILINDA NE KADAR LOJMAN KİRASI ÖDENECEK?
377 sıra No.’lu Milli Emlak Genel Tebliği ile 15.01.2017 tarihinden itibaren lojman kiraları yeniden belirlendi. Gazete haberlerine bakıldığı zaman “yurt içinde bulunan kerpiç, ahşap, bağdadi ve benzeri konutlarda aylık metrekare başına 1,82 lira, kalorifersiz konutlarda 2,84 lira, kaloriferli konutlarda 3,73 lira kira bedeli alınacak” ifadesini görüyoruz.
Halbuki yeterli inceleme yapıldığında lojmanların kira bedelleri hesaplanırken illere göre % 70’lere varan indirimlerin yapılmakta olduğu görülecektir. Örneğin Ankara ve İstanbul’daki lojmanlar için % 30 indirim öngörülmektedir. Ayrıca, 120 metrekareden büyük lojmanlardan sadece 120 metrekaresi için ücret alınmaktadır. Bu uygulama ise adalet duygularını yerle bir etmektedir. Buna göre; 150 mekrekarelik kaloriferli bir lojman için Ankara ve İstanbul için ödenecek tutar şu şekilde hesaplanmaktadır: 120 *3,73 – (120 *3,73*% 30= 134,28) =447,6 – 134,28 = 313,32 TL.
TAHSİS EDİLEN KONUTTA KİMLER OTURABİLİR?
Kamu Konutları Yönetmeliği’nin “Konutta Birlikte Oturabilecekler” başlıklı 13’üncü maddesinde; “Konutlarda oturanların yanlarında yalnız kendisinin veya eşinin usül ve füruu ile üçüncü dereceye (üçüncü derece dahil) kadar hısımları veya gelenek, görenek ve ahlak kuralları gereği, korumak ve bakmakla yükümlü bulundukları, kimseler oturabilir” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hüküm dikkatlice incelendiğinde “Konutlarda oturanların yanlarında” ifadesine yer verildiği görülmektedir. Yani kendisine lojman tahsis edilenin yanında kimlerin lojmanda kalabilecekleri ifade edilmektedir. Dolayısıyla, kendisine lojman tahsis edilen bir memurun lojmanda oturmayıp da bu lojmanı çocuklarının veya başka birisinin kullanımına bırakması mümkün değildir.
Çocukların evli veya bekar, ortaöğretim veya üniversite öğrencisi olması durumu değiştirmemektedir. Önemli olan husus, lojmanda birlikte mi yoksa ayrı mı oturduklarıdır. Bazı hallerde kendilerine çıkan lojman küçük olduğu için lojmanı çocuklarına bırakıyorlar, kendileri ise kendi evlerinde veya kirada oturuyorlar.
Bize gelen bir soruda olduğu gibi kendisine lojman çıkan talihli memur, yeni evlenen oğlunu veya kızını lojmana yerleştirebilmektedir. Bunun için de önce lojmanı kendisine tahsis ettiriyor, kısa bir süre çocuklarıyla lojmanda kaldıktan sonra da kendisi lojmandan ayrılarak konutun kullanımını çocuklarına bırakıyorlar.
Bu şekilde yanlış iş yapanlar için 657 sayılı Kanun’un 125’inci maddesine göre çok ciddi yaptırımları olduğunu da belirtmek isteriz. Şayet bu durumda olanlar varsa bir an önce etik dışı bu duruma son vermeleri hayırlarına olacaktır. Çünkü, bu işin hem adli hem de idari boyutu olduğunu hatırlatalım. Bakalım, diktiğimiz elbise alt düzey veya üst düzey hangi memurların üzerine oturacak?
EVİ OLANLARIN LOJMANDA OTURMALARINI ÖNLEYECEK BİR DÜZENLEME YOK
Memurları en fazla rahatsız eden konulardan birisi de birden fazla konutu olmasına rağmen hala kamu konutunda oturmalarına izin verilenlerdir. Kamu Konutları Yönetmeliği’nin özel tahsisli ve görev tahsisli konutlarda oturabilmek için personelin görevli olduğu il sınırlarında birden fazla evi olsa da bir sınırlama bulunmamaktadır. Bu durum ise çok ciddi bir haksızlığa sebep olmaktadır. Bu durumu çarpıcı bir örnekle açıklamak gerekirse bir kamu kurumunda görev tahsisli bir konutta oturan bir kamu görevlisi o görevde bulunduğu sürece bu konutta oturma hakkına sahip bulunmaktadır.
Bazı durumlarda bu personel, kamu görevine başladığında konuta oturmakta ve emekli olunca konutu boşaltmaktadır. Binlerce düşük gelirli kamu görevlisi sıra tahsisli konut beklerken görev tahsisli konutlarda oturanlara böyle bir ayrıcalığın verilmesinin ve bu zamana kadar da hiçbir vicdanı sızlatmamasının mantığını anlamak mümkün değildir.
Eğer gerekli düzenleme yapılmazsa Yönetmeliğin 2 sayılı cetvelinde bulunan bir memurun 1.000 adet evi olsa dahi görev tahsisli konutta oturmasına hiçbir engel olmayacaktır. Böyle bir suiistimal alanının hala açık bulunması ise anlaşılır gibi değildir.
HANGİ KAMU GÖREVLİLERİNİN OTURDUĞU LOJMANIN BAKIM ONARIMI ÜCRETSİZDİR?
Kural olarak üst düzey kamu görevlileri, bakımsız lojmanda oturamazlar. Gariban memurlar için lojman olsun da ister bakımlı isterse bakımsız olsun. Gariban memura hasbelkader sıra tahsisli lojman çıkarsa, bu lojmanda oturabilmek için ciddi bir masraf yapması kaçınılmazdır. Şayet üst düzey kamu görevlisiyseniz lojmanın bakımını kurumunuza bir şekilde yaptırırsınız ve hiçbir masraf yapmadan da oturursunuz. Hiç olmadı gönüllü birileri çıkar ve bedavadan lojmanı tadil ederler. Zaten bu işler vakayı adiyeden olmuştur. Gönüllü lojman tamiratına o kadar çok hevesli vardır ki yeter ki siz isteyin. Kurumunuzun herhangi bir işini yapan firma gönüllü olarak lojmanı tadilata alabilir ve sizin cebinizden bir kuruş para dahi çıkmaz. Ya da kurum elamanları gelir işi bitirir, sizin haberiniz dahi olmaz.
Siz istediğiniz kadar etik ilkeler belirleyin adam yapacağını yine yapıyor. Yakalanan garibanlar da faturasını ödüyor. Yıllar önce bir şikayet üzerine Kamu Görevlileri Etik Kurulu, bir genel müdür için temizlik firması elamanını evinde temizlik yaptırdığı için etik ihlali vermişti. Ya tespit edilemeyenler ne olacak? Sistemsizliğin sistemleştiği ortamlarda yaptığımız eleştirinin ne kadar duyulacağını doğrusu merak ediyoruz. İlgililer bu konularda adım atana kadar biz açıklamaktan bıkmayacağız. Nasıl olsa yollar yürümekle bitmez.
Kaynak: Yeni Şafak (Ahmet ÜNLÜ)
