İstanbul trafiğini büyük oranda rahatlatacak olan 150 yıllık rüya projede sona doğru geliniyor… 2004 yılında temelleri atılan ve geçtiğimiz yıllarda Boğaz altında tüp birleştirme işlemi gerçekleştirilen projede raylar döşenip, yürüyen merdivenler test edilmeye başlanırken, elektrik tesisatı ve dekoratif işlemler ise son sürat devam ediyor…
İlk projesi 1860 yılında Sultan Abdülmecit tarafından Fransızlara hazırlatılan, ancak günün koşullarıyla gerçekleştirilemeyip 1987 yılında ilk geniş kapsamlı fizibilite etüdüyle ana hatları belirlenip, güncellemelerle proje aşaması 1998 yılında bitirilerek, inşasına 2004 yılında başlanılan ve Avrupa ile Asya yakasını İstanbul Boğazı’nın altından birleştirecek olan ‘Rüya proje Marmaray’da sona doğru gelindi.
Yapımına yaklaşık 9 yıl önce başlanan ve yüzlerce personelin gece gündüz demeden son teknoloji ürünü aletler ile 1 milyon m3 alanı kazarak, iki kıtayı deniz altından birleştirdiği 150 yıllık rüya proje, 58 metre derinliği ile ‘Dünyanın En Derin Batırma Tüneli’ unvanına sahip olurken, hizmet vermeye başladığında ise yaklaşık 1 milyon kişinin ulaşım süresini kısaltarak, Fatih Sultan Mehmet ve Boğaziçi Köprüsü gibi bir zamanlar İstanbul için hayati önem taşıyan iki köprünün de pabucunu dama atıp, İstanbul trafiğini hatırı sayılır oranda rahatlatacak.
18 BİN TONLUK 11 TÜNEL İKİ KITAYI BİRLEŞTİRDİ
2004 yılında yapımına başlanılan projede boğazın tabanı özel greyderler yardımı ile kazılırken, kazılan bu hendeklerin zeminine yine suya dayanıklı özel betonlar dökülerek, Tuzla’da kuru havuzlar içinde 11 bin ton çelik kullanılarak hazırlanan her biri 135 metre uzunluğunda, 8,75 metre boyunda, 15.5 metre eninde ve 18 bin ton ağırlığındaki 11 tüp tünel yerleştirildi.
TÜNELLER BOĞAZIN ALTINA GÖMÜLDÜ!
Boğaz’ın tabanında açılan hendeğe özel teknikler kullanılarak batırılan tüneller, GPS ve dalgıçlar yardımı ile bir birine kusursuz bir şekilde kenetlendirilirken, kenetleme işlemi gerçekleştiğinde ise su sızmalarına karşı 30 cm’lik su emiş özelliği bulunan contalar ile sabitleme işlemi gerçekleştirildi. Bu yöntem ile tüm tüneller batırıldıktan sonra hendeklere yerleştirilen tünellerin üzerleri dış tehlikelere karşı 4 metre taş bloklar ve kum ile örtüldü. Böylelikle tüneller boğazın altında kazılan çukurlara bir nevi gömülerek, suyla teması kesildi.,
RAYLAR VE YÜRÜYEN MERDİVENLER DÖŞENDİ, DEKORASYON SÜRÜYOR
Tünellerin birleştirilmesi sonrası, yapılan izolatif işlemler sonrası projenin altyapı kısmı tamamen biterken, üstyapı işlemlerinde ise sona doğru gelindi.
Deniz altına indirilen tüp tünellerin içine raylar dış hatlar ile entegre olabilecek şekilde döşendi. Yolcuların peronlara inmelerini sağlayacak olan yürüyen merdivenler takıldı ve test edilmeye başlandı. Tren sisteminin tüp tünellerde sağlıklı çalışması için gerekli elektronik alt yapı oluşturuldu. Olası kazalara karşı alınacak güvenlik tedbirleri uygulanmaya başladı. Projeyi inşaat havasından çıkarıp, bittiğinin net resmini ortaya koyacak olan dekoratif işlemlerde ise belli bir aşama kaydedildi.
HANGİ SAATLERDE ULAŞIM SAĞLANABİLECEK?
440 trenin sistem üzerinde çalışması planlanan projede, trenlerin maksimum hızı 100 km ile sınırlandırılırken, tren seferlerinin ise yoğunluk saatlerine göre 2 ile 10 dakika arasında yapılması planlanıyor. 06:00 – 09:00 saatleri ile 16:00 – 19:00 saatleri arasında yolcu trenlerinin geçmesine imkan verilecek projede, bu saatler dışında gün içerisinde kalan saatlerde ise şehirler arası yolcu trenlerinin geçişine izin verilecek. Yük trenlerine ise sistemi gece 00:00 ile 05:00 arasında kullandırılması planlanıyor…
29 EKİM’DEN SONRA BOĞAZ 2 DAKİKA DA GEÇİLEBİLECEK
Cumhuriyet’in 90. kuruluş yılı olan 29 Ekim 2013 tarihinde açılması planlanan Marmaray projesi, hayata geçirildiğinde bugün bazen yoğun trafik nedeniyle yarım saati bulan Boğaz geçişi, 2 dakika gibi bir süreye kadar düşecek. Yine Marmara’ya entegre olan diğer hatlarda ise yolculuk süreleri, Gebze-Halkalı arasında 105 dakika, Bostancı-Bakırköy arasında 37 dakika, Söğütlüçeşme-Yenikapı arasında 12 dakika, Üsküdar-Sirkeci arasında ise 4 dakika olarak gerçekleşecek.
YIILIK 36 MİLYON SAAT KAZANÇ SAĞLAYACAK!
Avrupa çıkışının Yedikule’de olması nedeniyle trafik yükünü Tarihi Yarımada’nın dışına taşıyacak ve eski eserlerin korunmasına katkıda bulunacak olan Marmaray projesi sayesinde 2013 yılı itibari ile yıllık 15 milyon saat kazanç sağlanacakken, bu rakam 2015 yılı itibari ile 25 milyon saate kadar çıkabilecek. Sistem tam kapasite kullanılmaya başladığında ise yıllık 36 milyon saat kazanç sağlanması hedefleniyor.
KAZILARDA TARİH FIŞKIRDI!
Yaklaşık 5 milyar TL’lik bir bütçeye mal olan dev projenin kazım aşamalarında adeta yer altından tarih fışkırdı. Suyun altında yapılan araştırmalar bütün dünyada büyük heyecan uyandırdı. Proje kapsamında Asya yakasında; Üsküdar, Ayrılıkçeşme ve Kadıköy, Avrupa yakasında; Sirkeci, Yenikapı ve Yedikule’de yapılan kazılarda yüzyıllar öncesine ait 36 batık gemi, liman, sur, tünel, kral mezarı, 8 bin 500 yıl öncesine ait bine yakın ayak izi ve toplamda 11 bin bulgu ve eser gün yüzüne çıkartıldı. Çıkartılan eserlerin büyük bir bölümü Yenikapı’da yapılacak müzede sergilenecekken, belli bir kısmı ise istasyon çıkışlarında yolcularında görebileceği şekilde dizayn edilen alanlarda görücüye çıkartılacak.
DÜNYADAKİ ÖRNEKLERİ
İnşa edilen ilk batırma tüp tünel, 1894 yılında kanalizasyon amaçları için Kuzey Amerika’da inşa edildi. Trafik amaçları için bu teknik kullanılarak yapılan ilk tüneller de Amerika Birleşik Devletlerinde inşa edilirken, bunlardan ilki, 1906-1910 yıllarında inşa edilen Michigan Merkezi Demiryolları tüneli olmuş. Avrupa’da, bu tekniği, Rotterdam’da inşa edilen Maas Tüneli ile ilk defa Hollanda uygularken, Asya’da ise Japonya Aji Nehri Tüneli ile bu tekniği hayata geçirmiş.
SAYILARLA MARMARAY
Toplam Hat Uzunluğu: 76.3 km
Minimum Dönüş Yarıçapı: 300 m.
Ortalama İstasyon Aralığı: 1.9 km.
Gebze-Ayrılıkçeşme ve Halkalı-Kazlıçeşme arasındaki hat sayısı: 3
Ayrılıkçeşme-Kazlıçeşme arasındaki hat sayısı: 2
Tüp Tünel Uzunluğu: 1.387 m.
Yüzeysel Metro Kesimi Uzunluğu: 63 km.
Şehirler arası çalışan trenlerle transfer noktası: 8
Şehiriçi çalışan metro hatları ile bağlantılar: 4
Yüzeydeki İstasyon Sayısı: 36 adet
Yeraltındaki tünel uzunluğu: 13.6 km
Delme Tünel Uzunluğu: 9.8 km
Batırma Tüp Tünel Uzunluğu: 1.4 km
Aç Kapa Tünel Uzunluğu: 2.4 km
Yeraltındaki İstasyon Sayısı: 3 adet
Yerüstündeki İstasyon Sayısı: 37 adet
İstasyon Boyu: 225 m. (En az)
Bir yöndeki yolcu sayısı: 75 bin yolcu (satte /tek yön)
Maksimum Eğim: %1.8
Maksimum Hız: 100 km/saat
Ticari Hız: 45 km/saat
Tren Sefer Sayısı: 2-10 dakika
Araç Sayısı: 440 adet (2014 yılı itibariyle)
kenan.biter@haber7.com
Kaynak: Haber7
