Konuyu daha iyi anlamak için BURAYI da okumanız yararlı olacaktır..
4708 sayılı Kanun uygulamasında görev alan teknik personel, denetçi mimar ve mühendis, yardımcı kontrol elemanı, proje müellifi ve laboratuar personeli olarak sınıflandırılmıştır. Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında, bu teknik personele ilave olarak kontrol elemanı ve şantiye şefi getirilmiştir. Aşağıda bu teknik personeller ayrı ayrı değerlendirilmiştir
3.3.4.1.Denetçi mimar ve mühendis
4708 sayılı Kanunda ilgili mühendis ve mimar meslek odalarına üyeliği devam eden ve Bakanlıkça denetçi belgesi verilmiş mühendis ve mimarlar olarak tanımlanmaktadır.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında, Bakanlık tarafından denetçi belgesi verilmiş bulunan, sicilleri üyesi oldukları meslek odasınca tutulan mimar ve mühendisler olarak tanımlanmaktadır.
Görevleri
4708 sayılı Yasada denetçi mimar ve mühendislerin görevleri sayılmamış, yapı denetim şirketine verilen görevlerin bir kısmının denetçi mimar ve mühendislerce yerine getirileceği öngörülmüştür.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında, yapı denetimi hizmetlerinin bu Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri çerçevesinde yürütülmesinde; uzmanlık alanlarına uygun olarak Yapı Denetimi Üst Komisyonu’nca kayıtları yapılıp Bakanlık’tan denetçi belgesi alan ve ilgili meslek odasınca sicilleri tutulan mimar ve mühendisler, görevli, yetkili ve bu hizmetlerin gereği gibi yerine getirilmemesinden dolayı sorumludurlar ifadesi yer almaktadır.
Deneyim ve diğer şartlar
4708 sayılı Kanun uyarınca Bakanlığımızca hazırlanıp yürürlüğe konulan Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği gereğince denetçi mimar ve mühendis olmak için;
∙Mesleğinde fiilen en az 12 yıl çalışmak ve bunu ilgili kurum ve kuruluşlardan alınacak belgeler ile kanıtlamak,
∙Yüz kızartıcı bir suçtan dolayı hüküm giymemiş olmak ve bunu Cumhuriyet Savcılığından alınacak adli sicil belgesi ile kanıtlamak,
gerekmektedir.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında, proje ve yapı denetçisi olarak görev alacak denetçi mimar ve mühendislerin, uzmanlık alanları ve iş tecrübeleri, başkaca hangi şartları taşıyacakları, görevleri, hangi yapılarda hangi uzmanlık alanında ve kaç denetçi mimar ve mühendis bulunacağı ile ilgili hususlar, Bakanlıkça yürürlüğe konulacak yönetmelikte gösterilir ifadesi yer almaktadır.
Yetki sınırları
Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği gereğince, yapı denetim kuruluşlarında görev alan denetçi mimar ve mühendisler;
∙Denetçi mimarlar; mimari projenin ve yapının bu projelere uygun yapılıp yapılmadığının denetimini yaparlar. Denetim yetkisi sınırları 360.000 m2 toplam inşaat alanıdır.
∙Proje denetçisi inşaat mühendisleri; jeoteknik raporuyla birlikte yapı statiği ve betonarme-çelik-ahşap-yığma yapı hesabı ve projelerinin denetimi ile görevlidir. Denetim yetkisi sınırları 360.000 m2 toplam inşaat alanıdır.
∙Yapı denetçisi inşaat mühendisleri; yapı denetimini yaparlar. Denetim yetkisi sınırları 120.000 m2 dir.
∙Denetçi makine mühendisleri; proje ve yapı denetimini yaparlar. Denetim yetkisi sınırları 120.000 m2 dir.
∙Denetçi elektrik mühendisleri; proje ve yapı denetimini yaparlar. Denetim yetkisi sınırları 120.000 m2 dir.
3.3.4.2.Kontrol elemanı
4708 sayılı Kanun uygulamasında bu isimle teknik eleman bulunmamaktadır. Denetçi olmayan mimar ve mühendisler ile diğer teknik elemanlar yardımcı kontrol elemanı olarak tanımlanmıştır.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında, imar mevzuatı hükümleri çerçevesinde, yapım işinin denetlenmesi hizmetlerini, bizzat yapıda ve şantiye sahasında, denetçi mimar ve mühendislere bağlı ve gerektiğinde onlara danışarak yapmak ile görevli olan ve sicilleri ilgili meslek odasınca tutulan mimar ve mühendisler olarak tanımlanmıştır.
Görevleri
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında kontrol elemanlarının görevleri, uzmanlık alanları ile ilgili yapım işinin imar mevzuatına uygun şekilde yapılıp yapılmadığını denetlemek ve uygun olmayan iş ve işlemler hakkındaki ayrıntılı raporu denetçi mimar ve mühendislere vermek olarak belirlenmiştir.
3.3.4.3.Yardımcı kontrol elemanı
4708 sayılı Kanunda yardımcı kontrol elemanları tanımlanmamış, ancak yapı denetim kuruluşlarının denetçi mimar ve mühendislerin yanında yardımcı kontrol elemanları da istihdam edeceği belirtilmiştir. Kanuna dayalı olarak yürürlüğe konulan uygulama yönetmeliğinde denetçi mimar ve mühendisin dışındaki teknik elemanlar yardımcı kontrol elemanı olarak nitelendirilmiştir.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında, yardımcı kontrol elemanı, denetçi mimar ve mühendislerin sevk ve idaresi altında ve kontrol elemanları ile birlikte yapı denetimi faaliyetlerine katılan teknik öğretmen, yüksek tekniker, tekniker ve teknisyenler olarak tanımlanmıştır.
Görevleri
4708 sayılı Kanunda yardımcı kontrol elemanlarının görevleri sayılmamıştır.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında, yardımcı kontrol elemanları, bu Kanun ve bu Kanun uyarınca yürürlüğe konulacak yönetmelik hükümleri çerçevesinde, yapının denetlenmesi işini, bizzat yapı yerinde, denetçi mimar ve mühendisler ile kontrol elemanlarına bağlı olarak yapmakla görevlidirler hükmü bulunmaktadır.
Yetki sınırları
Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği gereğince, yapı denetim kuruluşlarında görev alan yardımcı kontrol elemanları:
– İnşaat mühendisi 30.000 m2,
-Teknik öğretmen, tekniker veya teknisyen 15.000 m2,
– Makina mühendisi 60.000 m2,
-Teknik öğretmen, tekniker veya teknisyen 30.000 m2,
– Elektrik mühendisi 120.000 m2,
-Teknik öğretmen, tekniker veya teknisyen 60.000 m2,
toplam yapı inşaat alanına kadar yapıları denetleyebilirler.
3.3.4.4.Proje müellifi
4708 sayılı Kanunda proje müellifi, mimarlık, mühendislik tasarım hizmetlerini iştigal konusu olarak seçmiş, yapının etüt ve projelerini hazırlayan gerçek ve tüzel kişi olarak tanımlanmış, yapının ruhsat ve eklerine, fen, sanat ve sağlık kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılmış olması nedeniyle ortaya çıkan yapı hasarından sorumlu olanlar arasında sayılmıştır.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında proje müellifi, uzmanlık alanına uygun olarak, yapı ruhsatına esas her türlü etüt, aplikasyon, proje, metraj ve keşif hazırlama yetkisine ve telif hakkına sahip olup, ilgili meslek odasına kayıtlı ve kendilerine ait büroları bu odalarca tescil edilen mimar ve mühendisler olarak tanımlanmıştır.
Görevleri
4708 sayılı Kanun ve bu kanuna dayalı olarak yürürlüğe konulan yönetmelikte proje müellifinin görevleri sayılmamıştır.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında proje müellifinin, yapı ruhsatına esas olan uygulama projelerini, jeoteknik raporlar dahil olmak üzere her türlü etüde dayalı çalışmaları, imar mevzuatına uygun olarak yapmak ve proje denetçisi mimar ve mühendisler tarafından incelenmek üzere yapı denetimi kuruluşuna vermek ile görevli olduğu belirtilmiştir.
3.3.4.5.Şantiye şefi
4708 sayılı Kanunda şantiye şefi tanımlaması yer almamakta ve yapı sorumluları arasında da sayılmamaktadır.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında şantiye şefi, konusuna ve niteliğine göre yapım işlerini yapı müteahhidi adına yöneterek uygulayan, üyesi olduğu meslek odasınca sicil kayıtları tutulan mimar veya mühendisler olarak tanımlanmış ve yapım işleri yürütülen şantiyede, yapım işinin konusuna uygun ve sözleşmeye bağlı olarak çalışan bir şantiye şefinin bulundurulması mecburidir şartı getirilmiştir.
Görevleri
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında şantiye şefinin görevleri;
Yapıları, ilgili mevzuat hükümlerine, ruhsat eki projelere, denetçi mimar ve mühendis ve kontrol elemanlarının talimatlarına uygun olarak inşa ettirmek,
İşçi sağlığına ve iş güvenliğine ilişkin mevzuatın öngördüğü tedbirleri almak ve aldırmak, bu hususlarda gereken her türlü iş ve işlemleri yapmak,
Şantiyede bulunması ve tanzim edilmesi gereken, yapı iş defteri ve benzeri evrakı düzenlemek, imza etmek ve ettirmek ve ilgililere ibraz etmek veya ettirmek,
Yapı denetimi sırasında bizzat hazır bulunarak, denetimin uygun şartlar altında yapılmasını sağlamak, yapı denetim defterini, buna ilişkin tutanak ve belgeleri, yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesinin ilgili bölümlerini imzalamak,
Görevinden istifa ettiğinde veya yapı müteahhidince görevine son verildiğinde, bu hususu, ilgili idareye, yapı denetimi kuruluşuna, üyesi olduğu meslek odasına ve il yapı denetimi komisyonuna bildirmek,
Olarak sayılmıştır.
3.3.4.6.Laboratuar personeli
Deneyim ve diğer şartlar
4708 sayılı Kanun uyarınca Bakanlığımızca hazırlanıp yürürlüğe konulan Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği gereğince, Laboratuarlarda görev alacak denetçi mühendislerin 12 yıllık fiili meslek süresinin en az üç yılını meslek içi ihtisas alanında çalışması zorunlu olup, bu durumu kurum ve kuruluşlardan alınacak belge ile kanıtlaması gerekmektedir.
3.3.5.Diğer unsurlar
3.3.5.1.Yapı müteahhidi
4708 sayılı Yasada, yapım işini, yapı sahibine karşı taahhüt eden veya ticari amaçla ya da kendisi için şahsi finans kaynaklarını kullanarak üstlenen, ilgili meslek odasına kayıtlı, gerçek ve tüzel kişi olarak tanımlanmış, yapının ruhsat ve eklerine, fen, sanat ve sağlık kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılmış olması nedeniyle ortaya çıkan yapı hasarından sorumlu olanlar arasında sayılmıştır.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında, ticarî amaçla; şahsî, teknik ve malî kaynakları ile imkânlarını kullanarak veya taşeron eliyle yapım işini üstlenen, yapının plânlara ve mevzuata, fen ve san’at kurallarına, ruhsat eki projelere uygun olarak ve bünyesindeki ilgili uzmanların ve sorumluların gözetimi altında inşa edileceğini yapı sahibine ve ilgili idareye taahhüt eden, ilgili meslek odasına kayıtlı, Bakanlık’tan sertifika almış gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanmaktadır. Bu tasarı taslağına göre, ticarî amaç gözetilmeksizin bir parselde bir bağımsız bölümden ibaret olan, halka açık olmayan ve konut olarak kullanılacak yapılar hariç olmak üzere, gerçek kişiler ve kooperatifler de dahil tüzel kişiler tarafından yaptırılan her türlü yapı inşası işinin bir yapı müteahhidi tarafından üstlenilmesi mecburîdir.
3.3.5.2.Bakanlık
Yapı denetim uygulamasında yetkili ve sorumlu Bakanlık Bayındırlık ve İskan Bakanlığıdır.
3.3.5.3.İlgili idare
4708 sayılı Kanunda, belediye ve mücavir alan sınırları içindeki uygulamalar için Büyükşehir belediyeleri ile diğer belediyeler, bu alanlar dışında kalan alanlarda valilikler, yapı ruhsatı ve kullanma izni belgesi verme yetkisine sahip diğer idareler olarak tanımlanmıştır.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında, belediye ve mücavir alan sınırları içindeki yapı ve uygulamalar için büyükşehir belediyeleri ile diğer belediyeler, bu alanlar dışında kalan yapı ve uygulamalar için valilikler ve yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni vermeye yetkili diğer idareler olarak tanımlanmıştır.
Görevleri
4708 sayılı Kanun ve bu kanuna dayalı olarak yürürlüğe konulan uygulama yönetmeliği hükümlerine göre ilgili idare; yapı denetimi hizmet sözleşmesinde yer alan hükümlere, yapı sahibinin uymaması halinde yapı tatil tutanağı düzenleyerek inşaatı durdurur, yapı denetim kuruluşunun uymaması halinde ise yapı denetimi komisyonuna bildirimde bulunur.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında ilgili idareler; yapı denetimi ile ilgili olarak imar mevzuatı ile verilmiş olan görevlerini, kanunî süreleri içinde tam ve eksiksiz olarak yerine getirmek ve işlemler için bu Kanun’un öngördüğü belgelerin tam olarak verildiğini incelemek, eksik olanları tamamlattırmak ve bu belgeleri saklamak ile görevlidirler hükmü bulunmaktadır.
3.3.5.4. Yapı sahibi
4708 sayılı Kanunda, yapı üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan kişi olarak tanımlanmıştır.
Bakanlığımızca hazırlanan yeni kanun tasarı taslağında, yapı üzerinde mülkiyet hakkına veya sınırlı ayni hakka sahip olan gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanmıştır.
Görevleri
4708 sayılı Kanun ve bu kanuna dayalı olarak yürürlüğe konulan uygulama yönetmeliği hükümlerine göre;
Yapı sahibi, yapım işi için anlaşma yaptığı yapı müteahhidini vekil tayin edemez.
Yapı ruhsatı alındıktan sonra iki yıl içerisinde inşaata başlanmadığı veya başlandığı halde, başlama müddeti ile birlikte beş yıl içerisinde yapı bitirilemediği ve bu süre içerisinde ruhsat yenilenmediği takdirde 3194 sayılı İmar Kanunu gereğince ruhsat hükümsüz hale gelir ve yeniden yapı ruhsatı alınması gerekir. Bu durumda yapı sahibi ile yapı denetim kuruluşu arasındaki sözleşme sona erer. Yapı sahibi önceki yapı denetim kuruluşu ile yeniden sözleşme yaparak işe devam edebileceği gibi, başka bir yapı denetim kuruluşu ile de sözleşme yaparak işe devam edebilir.
